Rezolucija o Vojvodini

Ta institucija Evropske unije saopšava da je duboku zabrinuta zbog učestalih kršenja ljudskih prava i odsustva zakona u Vojvodini i upozorava da će Evropska unija morati da preispita finasijsku pomoć državnoj zajednici Srbija i Crna Gora, ako prava manjina ne budu poštovana.

Nešto više od godinu dana od kada je zbog pretnji na nacionalnoj osnovi porodica Šetet iz Subotice morala da zatraži azil u Mađarskoj, Evropski parlament upozorio je Srbiju da postoji izrazito kršenje ljudskih prava nacionalnih manjina, naročito mađarske.

U rezoluciji je Beograd pozvan da prizna kriminalnu prirodu takvih akata, uz insistiranje na nužnosti hitne i efikasne akcije kako slični događaji ne bi ostali nekažnjeni i kako se ne bi ponavljali u budućnosti. Predsednik skupštinskog Odbora za evropske integracije Ksenija Milivojević kaže da je rezolucija došla kao rezultat lobiranja mađarskih predstavnika i napominje da je misija EU već jednom dolazila u Srbiju kada je ustanovljeno da se prava manjina poštuju: "Generalno se mi kao država vrlo malo bavimo lobiranjem u okviru evropskog parlamenta, što mislim da je velika greška i upravo zbog takvih grešaka kao rezultat dobijamo ovakve rezolucije koje su, generalno gledano, nisu do kraja osnovane i nisu utemeljene u stvarnom stanju“.

Mađarski parlametn je međutim pozvao Savez vojvođanskih mađara da podnese izveštaj o položaju mađarske manjine. Lider te stranke Jožef Kasa kaže da ga "ne raduje" rezolucija Evropskog parlamenta, ali da je obraćanje evropskim institucijama bilo nužno: "Jednostavno bespomoćno posmatramo da niko u ovoj zemlji, ozbiljno sa tim pitanjem se ne bavi. Savezu vojvođanskih mađara nije cilj dizanje tenzije niti je cilj onemogućavanje pregovora sa EU. Osuđuje se onaj ili oni koji ove probleme iznose na videlo a država ne preduzima ništa u otklanjanju uzroka ove situacije".

Predsednik vojvođanske skupštine Bojan Kosreš kaže da izveštaj Evropskog parlamenta predstavlja ozbiljno upozorenje vlastima u državnoj zajednici: "Ja mislim da je to i dobar signal i važan signal da pokrajinska i republička administracija zajedno moraju da rade na prevazilaženju ovog problema i na sprečavanju uzroka. Trenutna situacija u Vojvodini je korektna, međunacionalni odnosi nisu loši, ali nikada ne znamo kada će ponovo biti pogoršani zbog toga što sami uzroci eventualnog nastajanja međunacionalnih incidenata nisu uklonjeni“.

Bolje nego 2004, gore nego 2003.

Vladimir Ilić iz Centra za razvoj civilnog društva koji je radio istraživanje o stanju ljudskih prava u Vojvodini kaže za B92 da su zaista u ovom trenutku Mađari ponovo na meti nacionalističkih napada. On međutim navodi da je stanje u toj pokrajini mnogo bolje ove godine u odnosu na 2004, ali je, kako ističe, mnogo lošije nego pre izbora decembra 2003. godine. Ilić ističe da napadi nisu samo i uvek usmereni na pripadnike mađarske nacionalne manjine. S tim u vezi on navodi da su u prethodne dve godine često napadani Hrvati, Aškalije, Albanci, Bošnjaci i Romi

„Sada je ponovo najviše izveštaja sa terena o ugrožavanju kolektivnih prava pripadnika mađarske nacionalne zajednice. To ide od povremenih batinanja do nečega što predstavlja samo simboličan vid kršena ljudskih prava ali sa realnim posledicama jer širi strah, pretnju i nesigurnost – prekrečavanje naziva imena na mađarskom jeziku, poklušaj da se iz službene upotrebe izbace neki jezici, kao što su rusinski i slovačkji u opštini Šid, kao što je sada pre neki dan u Novom Itebeju, mislim da je to opština Žitište, gde su nazivi na mađarskom na sve četiri table na ulazu u mestu precrtani“, kaže Ilić.

Bojan Kostreš smatra da Vojvodini treba dati veća ovlašćenja, jer bi se bolje i brže reagovalo u slučaju da dođe do međunacionalnih incidenata. Sa njim se slaže i Vladimir Ilić. On kaže da bi poveravanje poslova održavanja javnog reda i mira Vojvodini, bilo optimalno rešenje. Vladimir Ilić smatra da je Rezolucije Evropskog parlamenta dobra jer će naterati državne organe da reaguju kako bi incidenti zasnovani na nacionalnoj osnovi bili kažnjeni: "Negde policija radi svoj posao i podnosi prijave, ali tužilaštva uopšte ne reaguju. Ako i reaguju, reaguju mahom na području Srbije, van teritorije AP Vojvodine. U Vojvodini ne. Pa se ili počiniocima sudi prekršajno ili se ni na koji način ne procesuiraju, tako da postoji jedan snažan momenat istine u ovome što je Evropa rekla o stanju manjinskih prava u Vojvodini. Naši državni oregani ne rade dobro svoj posao a i ne mogu da ga rade s obzirom na to da su zaokupljeni pre svega onim što se zbiva u krugu dvojke“.

Najavljujući prošle godine da će institucionalizovati pitanje Mađara u Vojvodini, pojedini predstavnici mađarskih političkih partija najavljivali su da će tražiti i prisustvo međunarodne misije u toj pokrajini.