Proslave Božića u dijaspori

Božić je prilika da se u svetu okupe emigranti iz Srbije i Crne Gore svih generacija. Sudeći po izveštajima dopisnika, reč je više o nostalgičarima nego o vernicima.

Jugoslovenski iseljenici pravoslavne vere u Kanadi proslavljaju Božić u svojim domovima. U Otavi se svake godine vernicima i svim iseljenicima obraća i episkop kanadski vladika Georgije iz Miltona, jedinog srpskog manastira u Kanadi. Tamo gde to uslovi i kanadski propisi o bezbednosti i zaštiti okoline dozvoljavaju, na Badnje veče loži se i veliki badnjak na otvorenom prostoru. U svim crkvama se čita Božićna poslanica patrijarha pavla i SPC, ali se svake godine vernicima i svim iseljenicima obraća i epsikop kanadski, vladika Georgije.

U Španiji živi oko 12 hiljada jugoslovenskih državljana. U ovoj četrdesetmilionskoj zemlji, to je mali broj imigranata da bi se stvorila jedinstvena i moćna dijaspora koja je do danas često bila politički razjedinjena. Srbi i Crnogorci Božićne i novogodišnje praznike zbog toga provode uglavnom u krugu porodica ili među prijateljima, uz tradicionalnu kuhinju. Oni koji pripremaju tipična pravoslavna jela za praznike, imaju puno teškoća da nađu sve što im je za to potrebno, pa se zato snalaze u specijalizovanim nemačkim i arapskim radnjama. U vreme Božića veliki broj jugoslovenskih građana putuje kući, da bi tamo proslavili praznike za porodicom i prijateljima. Prvi zvanični radni dan u Španiji posle državnih božićnih i novogodišnjih praznika je 7. januara, pa veliki broj Jugoslovena tog dana odlazi na posao. Oni koji imaju slobodan dan u Madridu, posete grčku pravoslavnu crkvu, koja je mesto okupljanja i druženja pravoslavnih vernika iz Grčke, Kipra, Rusije, Bugarske i Srbije i Crne Gore.

Za jugoslovensku, uglavnom mlađu dijasporu u Pragu, Božić je prilika da se okupe prijatelji, i to uglavnom u restoranima čiji su vlasnici Jugosloveni. Kao kompromis, jelka se kiti kada i češka, na Badnje veče 24. decembra, ali, dok iz čeških domova odlazi u kontejner 6. januara na praznik Tri kralja, u našim domovima ostaje do srpske Nove godine, 13. januara. Rusi i Jugosloveni sasvim ispune pravoslavni hram Svetih Ćirila i Metodija u Pragu, gde liturgije tradicionalno služi sam poglavar Češke i slovačke pravoslavne crkve.  Božić sedmog januara mlađi naraštaji naših iseljenika uglavnom vide kao roditeljsku nostalgiju, kao i jurnjavu za kiselim kupusom za Božićnu sarmu, ovde dragocenim kao šafran.