Web vodič: Hrvatska

Zbog svoje predivne Jadranske obale, Hrvatska se odavno smatra jednim od najlepših delova Evrope. Uprkos tragedije rata, njen šarm ostao je gotovo netaknut; većina turističkih mesta ponovo su dobila nekadašnji privlačan izgled. Ipak, podsetnici bolne istorije ove zemlje mogu se sresti na svakom koraku.

Atmosferu srednjevekovne Hrvatske najbolje je osetiti po kaldrmisanim ulicama Rovinja i obnovljenom Starom gradu u Dubrovniku. Hrvatska ima i jedne od najlepših rimskih ruševina, uključujući ogromnu Dioklecijanovu palatu u Splitu.

Do 1991, Hrvatska (tada deo Jugoslavije) je bila na putu da postane nova Costa del Sol. Avioni krcati turistima - 10 miliona godišnje – stizali su na jadransku obalu u potrazi za suncem, jeftinim životom, srednjevekovnim šarmom i nudističkim plažama. Ali kada je Hrvatska zatražila i izborila nezavisnost tokom krvavog sukoba usled raspada Jugoslavije, rat je neizbežno uništio turistički bum. Ipak, evropski turisti sada se ponovo vraćaju hrvatskom šarmu i njenoj neodoljivoj obali.

Upozorenje

Pojedina zabačena područja Hrvatske, iako bezbedna i gostoljubiva, još uvek nisu očišćena od mina. Tu spada oblast oko Dunava u Istočnoj Slavoniji i Krajina. Nije pametno tumarati poljima ili napuštenim selima.

OPŠTI PODACI

Puno ime države: Republika Hrvatska
Površina: 56,542 km2
Broj stanovnika: 4.42 miliona
Glavni grad: Zagreb (stanovnika: 777,000)
Stanovništvo: Hrvati (78%), Srbi (12%), Slovenski Muslimani (Bošnjaci), Mađari, Slovenci, Italijani
Jezik: Hrvatski, Srpski, Italijanski, Slovenački, Mađarski
Religije: Katolička, Pravoslavna, Islam
Vlada: predsednička/parlamentarna demokratija
Šef države: Predsednik Stipe Mesic
Šef vlade: Premijer Ivo Sanader
GDP: US$43.12 milijarde
GDP per capita: US$9,800
Godišnja stopa rasta: 3.7%
Inflacija: 6.2%
Glavne privredne grane: Čelik, cement, hemikalije, đubrivo, tekstil
Glavni trgovinski partneri: EU (naročito Nemačka, Italija), Slovenija
Članica EU: Ne

Vize: Državljani Srbije ulaze sa pasošom i nije im potrebna viza. Državljani Australije, Kanade, Irske, Izraela, Japana, Novog Zelanda, Velike Britanije, i većine kontinentalnih evropskih zemalja u hrvatskoj mogu da provedu do 90 dana bez vize. Međutim, posetioci moraju da imaju povratnu ili tranzitnu kartu, potrebna dokumenta za sledeću destinaciju i dovoljno novca.

Vremenska zona: GMT/UTC +1 (centralnoevropsko vreme)
Pozivni broj: 385
Struja: 220-240V ,50Hz

KADA OTIĆI

Što se tiče vremenskih prilika, Hrvatsku je najbolje posetiti od maja do septembra, iako je u julu i avgustu moguća gužva na Jadranskoj obali. Septembar je verovatno najbolji period jer se gužva tada smanjuje, cene su niže, a voća, pre svega smokvi i grožđa, ima u izobilju. U aprilu i oktobru može da bude previše hladno za kampovanje, ali vreme je tada obično prijatno na obali, a privatnih soba ima u izobilju po nižim cenama. U moru možete ugodno da plivate od juna do kraja septembra.

CENE I TROŠKOVI

Valuta: hrvatska kuna (1 evro – 7,33 kune)
Hrana:
Snek s nogu: HRK15-40
Ručak u restoranu: HRK40-100
Skuplji restoran: HRK100-150
Deluxe: HRK150+

Smeštaj:

Youth Hosteli i jeftiniji hoteli: HRK70-250
Hoteli srednje klase: HRK250-700
Visoka kategorija: HRK700-1500
Deluxe: HRK1500+

Vlada namerno precenjuje kunu kako bi došla do jeftine strane valute. Cene hotela su u eurima i zbog toga se manje više ne menjaju, iako u stvari plaćate u hrvatskim kunama obračunatim prema dnevnom kursu. Jeftinog smeštaja nema mnogo, ali cene transporta, hrane i karata za koncerte i pozorišta su prihvatljive. Ukoliko odsedate u hostelima ili privatnim sobama, po Hrvatskoj lako možete putovati za US$35 dnevno – čak i manje ako kampujete. Udvostručite tu cifru ukoliko želite da putujete komforno, i utrostručite ako nameravate da sebi priuštite malo luksuza.

Pare možete lako zameniti u mnogobrojnim menjačnicama, koje nude sličan kurs, i u glavnom uzimaju proviziju. Pojedine banke ne naplaćuju proviziju i kurs je nešto viši, a banke su istovremeno jedina mesta na kojima kune možete da zamenite u konvertibilnu valutu. Keš možete podići na bankomatima kojih ima po celoj zemlji, iako pojedine banke ne primaju Visa kreditne kartice.

Ako ste zadovoljni uslugom u restoranu, zaokružite račun osim ukoliko je usluga već uračunata u račun. Račun zaokružite u baru i kad plaćate taksi. Turistički vodiči takođe očekuju napojnicu.

ATRAKCIJE

Zagreb

Zagreb, prestonica od 1557, konačno je stao na svoje noge kao zanimljiva kombinacija Istočne i Zapadne Evrope. Zgrade ozbiljne austrougarske arhitekture u centru grada sada su pretvorene u butike poslednje mode iz Francuske i Italije.

Neogotičke kupole katedrale posvećene Uznesenju Blažene Djevice Marije izgrađeni su 1899, ali se još uvek vide delovi srednjevekovne katedrale koja je nekada bila na tom mestu. Naročito su interesantne freske iz 13. veka, renesansne crkvene klupe, mermerni oltari i barokna predikaonica. Severozapadno od centra grada, popnite se na Kulu Lotrščak odakle možete da vidite čitav grad kao na dlanu, ili posetite galeriju Klovićevi dvori, koja organizuje sjajne izložbe. U tom delu grada je i Crkva Svetog Marka, sa krovom od obojenih pločica i skulpturama vajara Ivana Meštrovića. U blizini je i Hrvatski prirodoslovni muzej, Povijesni Muzej Hrvatske i Gradskı Muzej, smešten u bivšem samostanu.

U Donjem gradu možete da uglačate potpetice obilaskom gomile muzeja, mada će neki od njih biti verovatno zatvoreni zbog rekonstrukcije . Umetnički paviljon organizuje različite izložbe savremene umetnosti, a u Štrosmajerovoj galeriji izložene su slike starih majstora. U Arheološkom muzeju, kao i u drugim takvim muzejima po svetu, ızloženi su preistorijski i sredjevekovni artefakti.

Pre nego što vam dosade toliki muzeji, obavezno posetite Muzej Mimara. To je jedna od najlepših galerija u Evropi. Nalazi se u zgradi neo-renesansnog stila, a galerija je privatna kolekcija Ante Topića Mimare, koji je svome rodnom gradu poklonio hiljade neprocenjivih umetničkih predmeta. Primerci španskog, italijanskog i holandskog slikarstva su najbolje što ćete ovde videti, kao i stakleni predmeti, skulpture i orijentalna umetnost. Posetite i Mirogoj, jedno od najlepših grobalja u Evropi, u severnom delu grada. Tamo ćete videti dugačku neorenesansnu arkadu iz 19.veka kao i niz predivnih mauzoleja koji zaokružuju pejzažnu arhitekturu u engleskom stilu.

Dubrovnik

Sjaj Dubrovnika leži u njegovom Starom Gradu, koji ćete pamtiti po uskim i strmim uličicama, mermernim trgovima, fontanama, renesansnim palatama i muzejima, samostanıma i crkvama. Sve to napravljeno je od starog, belog kamena i nosi sa sobom patinu prohujalog vremena. Iako je Dubrovnik bio granatiran tokom 1991. godine, sada je sva šteta obnovljena.

Gradske zidine Dubrovnika izgrađene su između 13. i 16. veka, i dan danas su netaknute. Ove, po mnogima najlepše gradske zidine na svetu, visoke su 25 metara, i imaju 16 kula. Pogled na grad i more je fantastičan, i šetnja po zidinama najverovatnije će biti vrhunac vaše posete Dubrovniku.

Rovinj

Opušteni Rovinj je živopisan gradić kaldrmisanih ulica na obali Istre, srcolikom poluostrvu na severozapadu Hrvatske, koje delom pripada Sloveniji. Oko grada je velika borova šuma puna hotela skladno uklopljenih u prirodu. Obavezno obiđite neka od 13 zelenih ostrvaca oko Rovinja.

Najveća barokna građevina u Istri, 57 metara visoka Katedrala Svete Eufemije, dominira gradom. Izgrađena u doba kada je Rovinj bio bastıon venecıjanske flote, mošti svetıce doneti su 800. godine doneti su ovde iz Konstantinopolja, i 16. septembra svake godine vernici posećuju njen grob.

Split

Split je srce pokrajine Dalmacija. Nalazi se 150km severno od Dubrovnika, i najveći je hrvatski grad na obali Jadrana. U 4. veku rimski imperatori su se pri kraju karijere najčešće povlačili u Split. Jedan od njih bio je i Dioklecijan kojem su nedostajali hrišćani kojima bi hranio svoje lavove.

Kada su varvarske horde opustošile obližnju rimsku koloniju Salonu, mnogi njeni stanovnici su pobegli u Split, u okrilje njegovih visokih zidina. Sada je to industrijsko mesto, ali stari grad, sjajna atmosfera i turističke atrakcije čine ovaj grad jednim od najfascinantnijih u Evropi.

PO NEUTABANIM STAZAMA

Korčula

Ostrvo Korčula bogato je vinogradima i maslinjacima, a njena južna obala prepuna je tihim uvalama i malim plažama. Grad Korčula je tipičan srednjevekovni dalmatinski grad, sa okruglim odbrambenim kulama i načičkanim krovovima s crvenim crepom.

Trg ispred katedrale u Korčuli ima jak venecijanski uticaj, i čak ima sopstvenu Katedralu Svetog Marka, sa dve slike Tintoreta. Pored katedrale, nalazi se opatıja iz 14. veka, u kojoj se nalazi gradska riznica, a sa druge strane trga je Palata Gabrijelis ız 16. veka.

Mljet

Mljet je na samom jugu hrvatske Jadranske obale, i jedna trećina ovog uzanog ostrva je nacionalni park. Glavne atrakcije su dva slana jezera okružena padinama s borovinom. Većina posetilaca dolazi na jednodnevni izlet, tako da ako se odlučite da prespavate, imaćete ih samo za sebe.

Na sred većeg jezera nalazi se malo ostrvo; do njega možete stići brodićem i ručati u benediktanskom manastiru iz 12. veka koji je pretvoren u hotel. Mljet je sjajno mesto i za plivanje i sunčanje, a možete i da iznajmite motorcikl i provozate se po parku.

Rab

Ostrvo Rab, maltene u centru Kvarnerske grupe ostrva na severozapadu Hrvatske obale, jedno je od najprivlačnijih na Jadranu. Severoistočna strana ostrva je gola i stenovita, dok je jugozapadna zelena s borovim šumama.

Srednjevekovni grad Rab, jedan od najlepših u regionu, sagrađen je na uzanom kružnom poluostrvu unutar kojeg je smeštena luka. Kamene kuće načičkane su od luke pa sve do stene koja natkriljuje grad, gledajući na more. Rabom su upravljali i Venecija i Austrija, a ovih dana ćete na ostrvu pored hrvatskog, najčešće čuti i nemački jezik.

Solin

Ruševine drevnog grada Salone (sada poznatog pod imenom Solin), koje se nalaze među vinogradima severoistočno od Splita, predstavljaju najinteresantnije arheološko nalazište u Hrvatskoj. Salona je bila prestonica rimske provincije Dalmacije od perioda vladavine Julija Cezara do 614 nove ere, kada su je osvojili takozvani varvari.

U zapadnom delu Salone nalazi se ogroman amfiteatar iz 2. veka, koji su Mleci uništili u 17. veku kako bi sprečili turske osvajače da ga iskoriste kao sklonište.

AKTIVNOSTI

Duga, razuđena ostrva duž hrvatske brdovite obale, pravi su raj za krstarenja jahtom. Ima pregršt dubokih kanala, a vetar je dobar i stabilan. Hrvatska obala je i sjajno mesto za vožnje kajakom, naročito oko ostrva Elafiti i Kornati. Razuđena topografija obale je podstakla rast ronilačkih aktivnosti za turiste tako da praktično svako turističko mesto ima svoj centar namenjen roniocima. Glavne atrakcije su olupine brodova i morske pećine, uključujući tu i famoznu Plavu Špilju. U nacionalnom parku Paklenica postoje odlični prirodni tereni za slobodno penjanje kao i na stenama koje okružuju Bašku na ostrvu Krk. Risnjak i Paklenica imaju odlične terene za šetnje u netaknutoj prirodi.

POLOŽAJ I OKRUŽENJE

Hrvatska se nalazi na severoistočnoj obali Jadranskog mora, graniči se sa Slovenijom i Mađarskom na severu, Jugoslavijom na istoku i Bosnom i Hercegovinom na jugu i istoku. Hrvatska je dva puta veća od Belgije, i u obliku bumeranga pokriva panonske ravnice Slavonije, brdovitu centralnu Hrvatsku, poluostrvo Istru i razuđenu Jadransku obalu. Najjužniji deo hrvatske Jadranske obale, koji obuhvata i Dubrovnik, odvojen je od ostatka zemlje delićem obale koji pripada Bosni i Hercegovini.

Glavna turistička atrakcija Hrvatske oduvek su bile plaže. Obala ima 1778km; a čitavih 5790km ako računate ostrva. Međutim, najveći broj plaža su stenovite, a mnogo manje peščane. Ostrva udaljena od obale su lepa baš kao i u Grčkoj. Ima ih 1185, od kojih su 66 nenastanjena.

U Hrvatskoj ima sedam sjajnih nacionalnih parkova. Brioni, u blizini Pule, je najlepši nacionalni park sa dobro sačuvanom mediteranskom hrastovom šumom. Planinski nacionalni park Risnjak je stanište risa, a nacionalni park Paklenica, pokriven gustom šumom, bogato je stanište insekata, gmizavaca i ptica, uključujući i ugroženu vrstu beloglavih jastrebova. U nacionalnom parku Plitvička jezera naći ćete medvede, vukove i jelene.

Photo: Michal Kralik

KAKO STIĆI

Do Zagreba možete doći direktnom avionskom linijom iz velikog broja evropskih gradova. Hrvatski međunarodni aerodrom nalazi se 17km jugoistočno od Zagreba. Aerodromska taksa se plaća, ali je obično uključena u cenu karte. Autobuske linije povezuju Zagreb sa nekoliko gradova u Mađarskoj i Nemačkoj, kao i sa Amsterdamom (Holandija) i Briselom (Belgija). Vozom iz Zagreba možete putovati u Italiju, Nemačku, Austriju, Mađarsku, Bosnu i Hercegovinu, Sloveniju i Jugoslaviju, a feribotom sa hrvatske obale u Grčku i Italiju. Ako putujete sopstvenim prevozom, na raspolaganju su vam četiri granična prelaza između Mađarske i Hrvatske, 29 između Slovenije i Hrvatske, 23 između Bosne i Hercegovine i Hrvatske, i 7 između Jugoslavije i Hrvatske.

KAKO PUTOVATI PO HRVATSKOJ

Croatia Airlines ima redovne letove od Zagreba do Brača, Dubrovnika, Pule, Splita i Zadra. Hrvatska ima odličnu mrežu autobuskih linija, a cene su umerene. Vozovi su jeftiniji i komforniji od autobusa, ali i prilično sporiji.

Sve poznatije agencije imaju predstavništva u Zagrebu i Splitu.

Hrvatska generalno ima jedne od boljih puteva u Jugoistočnoj Evropi. Spektakularni Jadranski autoput od Italije od Albanije ide preko strmih litica hrvatske obale, i jedan je od najuzbudljivijih na svetu. Kada za desetak godina bude završen Jonsko-Jadranski autoput koji treba da poveže Italiju i Grčku, preko Hrvatske, Crne Gore i Albanije, to će biti verovatno najspektakularnija evropska auto strada. Nedavno otvoreni autoput Zagreb - Split smanjio je putovanje između 2 najveća hrvatska grada na samo 3 sata ali to ima i svoju cenu – putarina u jednom pravcu iznosi impresivnih 157 kuna (preko 20 evra).

Ako tamo kuda ste se uputili možete da stignete feribotom, učinite to – vožnja brodom između jadranskih ostrva sigurno će potući vožnju busem, ma koliko da je jeftiniji i brži. Feriboti kompanije Jadrolinija špartaju na potezu između Dubrovnika i Rijeke. Ako kupite kartu za ceo put, možete napraviti usputne pauze koliko god puta hoćete u okviru nedelju dana. Ostali feriboti voze između Pule, Malog Lošinja i Zadra, kao i do većine važnijih ostrva.